Cúng Mụ là một trong những tín ngưỡng dân gian mang dấn ấn của tín ngưỡng thờ Mẫu, thường được tổ chức vào dịp đầy cữ, đầy tháng hoặc đầy năm của một đứa trẻ để ghi nhớ về cội nguồn cũng như hi vọng những điều tốt đẹp cho đứa trẻ.
Theo quan niệm dân gian, đứa trẻ được sinh ra là do các vị Đại Tiên mà trực tiếp là 12 Tiên Nương (12 Bà Mụ) nặn ra. Vì vậy, khi đứa trẻ đầy tháng (một tháng tuổi) hay thôi nôi (một năm tuổi) thì bố mẹ, ông bà phải bày tiệc cúng Mụ để tạ ơn các Bà Mụ đã mang đứa trẻ đến với gia đình và cầu xin các Mụ ban cho đứa trẻ mọi điều may mắn tốt lành.
Để lễ cúng diễn ra trang nghiêm, linh ứng nhất, cộng đồng “Vạn Xuân am” đã sưu tầm và xin gửi đến các bạn bài khấn nôm ngắn gọn, đầy đủ, dễ vận dụng nhất.
Sắm lễ:
Đồ lễ cơ bản như sau:
- Hoa quả (Ngũ quả), Hoa tươi đẹp, Hương (nhang);
- Nến (13 lễ).
- Gạo tẻ, muối hạt sạch.
- Nước lọc (12 chén)
- Rượu (12 chén)
- Trầu cau (tem trầu cánh phượng, 13 phần)
- Tiền vàng mã
- Thịt lợn (có thể thịt lợn quay, thịt chân giò,…)
- 1 con gà luộc.
- Xôi đậu xanh hoặc xôi gấc (12 đĩa nhỏ, 1 đĩa lớn)
- Kẹo bánh (12 đĩa)
- Chè (12 bát nhỏ, 1 bát lớn)
- Bát đũa thìa: 13 bộ
- Giấy cúng đầy tháng (gồm có mâm hài và đồ cho bà mụ và bà chúa)
Văn cúng Mụ
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
– Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỉ đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ đại tiên chúa
– Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên nương
– Con kính lạy Tam tập lục cung chư vị Tiên nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm
Tín chủ con là ……………tuổi ……..thê ( vợ)……………………….tuổi ……
Sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………………tên mụ ( tên gọi ở nhà nếu có) là…
Chúng con ngụ tại : ……………………………………..
Nay nhân ngày đầy tháng (đầy cữ, đầy năm) chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thân kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ Công, Long Mạch, Thổ Địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu tên là …………… sinh ngày ……………. được mẹ tròn con vuông.
Chúng con lòng thành, cúi xin chư vị Tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai vô ương, vô hạn vô ách. Phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng (nếu là bé trai), kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Toàn gia chúng con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
Xin thành tâm kính lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam Mô A Di Đà Phật !
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Văn cúng gia tiên
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật! (3 lạy)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Nam mô Đại Từ, Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ chư vi Tôn thần.
Con kính lạy ngài đương niên Thái tuế chí đức tôn thần
Con kính lạy ngài Thành Hoàng bản cảnh
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân
Con kính lạy ngài Bản gia thổ địa Long Mạch
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần
Con kính lạy ngài tiền hậu địa chủ tài thần
Con kính lạy các Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy Cửu huyền thất tổ, Hội đồng gia tiên, Hội đồng bà cô, Hội đồng ông mãnh, Chư vị hương linh dòng họ……../.
Tín chủ (chúng) con là:……
Thê….
Con…
Con…
Ngụ tại: ………
Nhờ ơn phước tổ tiên chúng con đã sinh thành cháu…. Đến nay đã được đầy tháng.
Chúng con xin kính dâng lễ bạc: Trầu cau, trà rượu, vàng hương, hoa quả cùng vật phẩm, lòng trung thành kính lễ dâng lên tổ tiên nhân dịp cháu trai (gái) đầy tháng. Kính mời hương hồn nội ngoại gia tiên, cụ kỵ ông bà, cha mẹ, cô dì, chú bác, hội đồng bà cô, ông mãnh chứng giám và hưởng lễ.
Con kính xin gia tiên phù hộ độ trì cho cháu …. Hay ăn chóng lớn và toàn gia khang kiện.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Chúng con xin nguyện sẽ luôn làm điều phước đức, chăm sóc dạy bảo cháu chu đáo để cháu trưởng thành tốt đẹp.
Cẩn cáo, chúng con xin cảm tạ!
Nam mô a di đà Phật!
(3 lần kèm 3 lạy).
(Thông tin để quý độc giả tham khảo)