Quẻ 44: Thiên Phong Cấu
(Mr. Park Ji Chung)
Âm khí đi lên, như tiểu nhân muốn len lỏi vào chính quyền, người quản lý, quân tử phải thận trọng khi cộng tác với họ. Thời Hán Linh Đế, Hà Tiến muốn dẹp loạn mà lại triệu Đổng Trác về triều, gây loạn Tam Quốc. Hay, vợ chồng, cặp tình nhân mà người có sự hay ghen tuông như Hoạn Thư, gắt gỏng như Mã Thiên Kim (vợ Khương Tử Nha) thì sớm hay muộn cũng chia tay. Hợp rồi lại ly (tán).
Tuy nhiên, trời đất có giao hòa gặp gỡ, cũng như khí Âm và khí Dương gặp gỡ nhau (Quy luật Hỗ Căn trong thuyết Âm Dương) thì mới tốt đẹp được. Hay, đàn ông và đàn bà thành thân, giao phối, kết hợp thì mới duy trì giống nòi, phát triển xã hội được; cũng như “trai anh hùng gặp gái thuyền quyên”. Văn Vương gặp Khương Tử Nha; Lưu Bị gặp Khổng Minh; Chu Nguyên Chương gặp Lưu Bá Ôn; Lê Lợi gặp Nguyễn Trãi; Putin và Medvedev,… như minh chủ mà có được quân sư giỏi để trợ lực, hay người tài mà tìm được minh chủ để phò tá, có thể thay đổi được cục diện lịch sử.
Gió mây gặp gỡ bất thình lình, hay gặp bạn bè ở nơi phương xa thì đều có tốt và xấu tiềm tàng; trong họa có phúc, trong phúc có họa; trong hợp là ly, trong ly là hợp. Lưu Bị găp Khổng Minh, thì khiến Quan Vũ và Trương Phi không phục, nhiều lần gây khó dễ. Chu Nguyên Chương gặp Lưu Bá Ôn thì dẫn tới thu phục được rất nhiều chiến tướng nhưng sau lại sinh ra nghi ngờ và sát hạt công thần. Gần đây, Anh rút khỏi Liên minh Châu Âu EU, vì bị cảm thấy đối xử không công bằng; khi một tập thể nhiều thành viên mà sự đóng góp và trách nhiệm không tương xứng thì sẽ dẫn đến sự nghi ngờ và tan rã. Người lãnh đạo muốn liên kết (Cấu) được các thành viên trong đội nhóm thì đề phòng sự chia rẽ của những kẻ tiểu nhân, trục lợi, ăn không ngồi rồi, nói xấu sau lưng và tạo điều kiện để Âm Dương giao hòa (VD: team building, làm việc tập thể, quan tâm người dưới… Sau Cấu là Tụy – tụ dã).
Ví dụ cổ về quẻ Cấu:
Phạm Thư người nước Ngụy định tránh nạn sang Tần, gieo được quẻ này. Quả nhiên sau này gặp được bạn cũ Trình An Bình giới thiệu cho Vương Kê, sứ giả của vua Tần. Vượng Kê đưa Phạm Thư sang Tần. Tần Vương phong ông làm thừa tướng đánh 6 nước chư hầu. Đúng là ứng với tượng quẻ “Tha hương ngộ hữu”.
Thời Hậu Chu, có lần Vương Khắc nhờ Lương Hiếu Nguyên, nhà Dịch lý xem hộ trong hộp đồng đựng gì. Lương Hiếu Nguyên gieo được quẻ Thiên Phong Cấu, động hào 1 và 3 biến thành quẻ Thiên Trạch Lý. Lương đoán: thượng quái là Càn tượng trời, mặt trời chất là kim, là ngọc. Hộp nhỏ bằng đồng, vật bên trong chắc tròn, phải là nhẫn và ngọc, như vậy có 2 thứ. Quẻ biến là Thiên Trạch Lý; thượng quái cũng là Càn dương Kim, nội quái là Đoài âm kim, vật phải là 2 thứ có ánh sáng khác nhau, càng khẳng định là vàng và ngọc. Khi Vương Khắc nghe xong, mở hộp đồng ra, đúng là một nhẫn vàng và một hạt ngọc.